مقالات
همه چیز در مورد سیستم تهویه مطبوع خودرو
همه چیز در مورد سیستم تهویه مطبوع خودرو
وقتی از مردم در مورد این پرسیده می شود که سیستم های تهویه مطبوع ماشین چگونه کار می کنند، اکثر آنها این پاسخ را می دهند: “برای من مهم نیست که چگونه کار می کنند، فقط می خواهم آنها کار کنند!”
بیشتر مردم از نحوه عملکرد این سیستم و چگونگی آن اطلاعی ندارند. اگر شما کسی هستید که همیشه در مورد نحوه عملکرد AC خودرو کنجکاو بوده اید، برای بررسی عمیق تر تئوری تهویه مطبوع، اجزای سیستم و عملکرد سیستم می توانید خواندن این مقاله را ادامه دهید.
قطعات مهم سیستم تهویه مطبوع خودرو
بخش پرفشار
این قسمت نقطه آغازین سسیستم تهویه از سمت پیشرانه به داخل خودرو است. بیشتر سیستم تهویه خودروها به شکل یک حلقه هستند که از دو بخش پرفشار و کم فشار دارند.
کمپرسور
کمپرسور هسته و بخش اصلی هر سیستم تهویه مطبوع است. گاز کولر به صورت کم فشار به کمپرسور وارد و سپس متراکم می‌شود. این گاز بعد از تحت فشار قرار گرفتن به سمت کندانسور می‌رود. این قطعه تنها گازها را متراکم می‌کند و تاثیری روی مایعات ندارد.
کندانسور
این قطعه مانند رادیاتور عمل می‌کند و نقش آن مانند سرد کردن بخار و تبدیل آن به آب است. در خروجی کندانسور مایع متراکم می‌شود تا داخل خودرو را خنک کند.
رسیور درایر
این قطعه با دارا بودن مواد شیمیایی، رطوبت‌ها را جذب می‌کند. اگر این حذف صورت نگیرد، آب به یخ تبدیل می‌شود که سبب آسیب به سیستم تهویه خواهد شد.
قسمت کم فشار
TXV
سردکننده با عبور از رسیور درایر به TXV یا سوپاپ انبساط گرمایی وارد می‌شود تا فشار آن کاهش پیدا کند. در برخی از خودروها از لوله‌های وزنه‌دار به جای این قطعه استفاده شده است. رسوب سبب مسدود شدن لوله‌های وزنه‌دار در بلند مدت می‌شود و کارایی آن از بین می‌رود. همچنین سسیتم‌های تهویه‌ای که لوله‌های وزنه‌دار دارند به صورت اتوماتیک خاموش و روشن می‌شوند.
تبخیرکننده
این قطعه در پشت داشبورد نصب می‌شود و نقش آن جذب گرما است. گاز موجود در این محفظه گرما را جذب می‌کند و پس از خنک شدن به داخل کابین وارد می‌شود.
AC چگونه در ماشین کار می کند؟
در واقع، هوای سردی که توسط سیستم تهویه مطبوع شما تولید می‌شود، هوای گرم با گازهای داغ است که طی یک فرآیند چند مرحله‌ای حذف می‌شوند.
سیستم تهویه مطبوع در خودرو با دستکاری مبرد بین حالت مایع و گاز کار می کند. همانطور که مبرد تغییر حالت می دهد، گرما و رطوبت را از وسیله نقلیه جذب می کند و به سیستم اجازه می دهد هوای خنک و خشک خارج کند.
برای تغییر مبرد بین حالت مایع و گاز، سیستم تهویه مطبوع برای کنترل فشار و دما کار می کند.
مرحله ۱: ماده خنک‌کننده در حالت گاز، توسط فشرده‌ساز که نیروی آن توسط تسمه‌ای تامین می‌شود، فشرده می‌شود و گاز را به وضعیت فشار بالا تبدیل می‌کند.
مرحله ۲: ماده خنک‌کننده وارد کاندانسور(متراکم کننده) که معمولا در جلوی رادیاتور است، می‌شود و به حالت مایع تبدیل می‌شود.
مرحله ۳: ماده خنک‌کننده وارد خشک‌کن می‌شود و در این مرحله رطوبت آن گرفته می‌شود.
مرحله ۴: مایع درون یک لوله-روزنه پمپ می‌شود و وضعیت آن از فشار بالا به فشار پایین تبدیل می‌شود و حالت آن به گاز سرد تغییر می‌کند.
مرحله ۵: ماده خنک‌کننده سرد در حالت گاز درون تبخیرکننده جاری می‌شود. این تبخیرکننده به صورت یک تعویض‌کننده دما عمل می‌کند و هوایی که توسط فن از میان عبور می‌کند را خنک کرده و در نهایت به درون اتاق پمپ می‌شود.
نقطه ضعف این سیستم‌ها این است که درجه دمای هوای ورودی به کابین، به دمای هوای محیط بیرون بسیار بستگی دارد و تبخیرکننده فقط تا حد مشخصی می‌تواند هوا را خنک کند و به این معنی است که شما باید دائما دمای کولر خودرو را تغییر دهید تا به درجه مورد نظر خود برسید.
مسیر و ویژگی های مبرد
- مبرد کم فشار/دمای کم وارد کمپرسور می شود (گاز)
- مبرد با دمای بالا/فشار بالا از کمپرسور خارج می شود (گاز)
- مبرد خنک می شود و در کندانسور به مایع تبدیل می شود
هنوز تحت فشار بالا - گیرنده/خشک کن آب را از مبرد خارج می کند
- شیر انبساط فشار مبرد را کاهش می دهد
- مبرد در اواپراتور به حالت گازی تبدیل می شود
گرما را جذب می کند؛ هنگامی که هوا در اواپراتور می دمد، خنک و خشک است
مبردهای سیستم تهویه مطبوع خودرو
در گذشته، سیستم های تهویه هوای خودرو از R-12 به عنوان مبرد استفاده می کردند. R-12 (معروف به فرئون) یک مبرد بسیار مؤثر بر پایه CFC (کلروفلوروکربن) است که قابل اشتعال نیست و برای انسان سمی نیست. در اواخر دهه 1980، دانشمندان دریافتند که استفاده گسترده از R-12 به لایه اوزون زمین آسیب می رساند.
سازندگان در اواسط دهه 1990 به R-134a منتقل شدند. R-134a یک مبرد مبتنی بر HFC (هیدروفلوئوروکربن) است که خاصیت تخریب ازن R-12/Freon را ندارد. جدیدترین مبرد R-1234yf است که گازهای گلخانه ای کمتری تولید می کند.
نمودار سیستم AC
در زیر یک نمودار سیستم AC وجود دارد که اجزای اصلی استفاده شده و نحوه اتصال آنها را نشان می دهد:
خرابی های رایج سیستم AC
از آنجایی که سیستم‌های تهویه مطبوع خودرو تحت فشار کار می‌کنند، باید کاملاً از محیط اطراف دور بمانند. هر چیزی که اجازه خروج مبرد یا ورود آلاینده ها را بدهد می تواند باعث خرابی شود.
اگر نشتی در هر جزء این سیستم وجود داشته باشد، شارژ مجدد سیستم با مبرد جدید در بهترین حالت یک تعمیر موقت خواهد بود. نشتی را شناسایی کنید، قطعه معیوب را تعویض کنید و سپس سیستم را تخلیه و شارژ کنید.
نشتی سیستم نه تنها خنک شدن سیستم AC را متوقف می کند، بلکه می تواند به کمپرسور آسیب برساند. کمپرسور می تواند بیش از حد گرم شود و با تلاش برای کار با مبرد بسیار کم در سیستم به خود آسیب برساند. کمپرسورها معمولاً قابل تعمیر نیستند و جایگزین کردن آن ها بسیار هزینه سنگینی خواهد داشت.
برای عملکرد صحیح، کندانسور AC نیاز به جریان ثابت هوا از طریق پره های خود دارد. زباله های جاده و خاک ممکن است جریان هوا را کاهش داده و باعث اختلال در عملکرد سیستم شود. کندانسور مستقیماً در پشت فن خودرو نصب می شود و در معرض خطر انسداد جزئی قرار می گیرد.
زمان بررسی سیستم تهویه مطبوع ماشین
اگر می خواهید تا حد امکان مطمئن باشید که کولر خودروی شما دفعه بعد که به آن نیاز دارید کار می کند، ایده خوبی است که هر زمان که ماشین خود را برای سایر معاینات منظم وارد می کنید، سیستم را بررسی کنید. مانند هر چیز دیگری، تعمیر و نگهداری پیشگیرانه می تواند به شما کمک کند تا از مشکلات بزرگتر و گرانتر در مسیر جلوگیری کنید. در غیر این صورت، زمانی که سیستم تهویه مطبوع خودروی خود را در گرمترین روزهای سال خنک نگه نمی دارد، می دانید که زمان آن رسیده است. این می تواند به این معنی باشد که ماشین شما خیلی طول می کشد تا سرد شود یا اینکه کولر هرگز به اندازه کافی خنک نمی شود.
زمان شارژ مایع خنک کننده سیستم تهویه مطبوع
مانند هر قطعه دیگر خودرو، کولر گازی شما نیز برای عملکرد بهینه نیاز به نگهداری و سرویس دارد. یکی از رایج ترین خدمات مورد نیاز کولر خودرو، شارژ مجدد یا گاز دادن مجدد مبردها است. نیاز به شارژ به وضوح با کاهش عملکرد بیان می شود.
پر ماندن سطح مایع خنک کننده و اطمینان از عدم نشتی در شیلنگ های بخاری بسیار مهم است. همچنین ایده خوبی است که مایع خنک کننده خود را مرتباً شستشو و دوباره پر کنید تا مطمئن شوید که موتور شما می تواند خنک شود و کابین شما به طور موثر گرم می شود. به طور معمول، ما توصیه می‌کنیم که مایع خنک‌کننده خودروی خود را تقریباً هر 30000 کیلومتر تغییر دهید، اما مطمئناً بررسی بیشتر از آن ضرری ندارد.
در ویدیو زیر درمورد بررسی سیستم تهویه مطبوع و شارژمایع خنک کننده سیستم تهویه مطبوع توضیح داده شده است.
مراحل شارژ گاز کولر ماشین به چه صورت است؟
شارژ گاز کولر ماشین می تواند طی دو حالت مختلف رخ دهد. حالت اول مربوط به زمانی است که کولر به طور کامل تخلیه گاز شده است. در این شرایط باید ابتدا سیستم وکیوم شده و از هر چه رطوبت و هوا است، تخلیه گردد. سپس اقدام به شارژ گاز کولر نمود. حالت دوم اما زمانی ایجاد می شود که کولر ماشین دچار افت گاز شده است. برای جبران این کمبود گاز کولر باید به دنبال شناسایی عامل نشتی گاز بروید. پس از رفع عامل نشتی گاز، زمان شارژ کولر خودرو فرا می رسد.
مراحل شارژ گاز کولر ماشین به صورت زیر است:
- ابتدا درون موتور جستجو کرده و لوله کولر و شیر آن (اصطلاحا والو کولر) را بیابید.
- حال باید درپوش شیر را که معمولا به رنگ آبی است، بردارید. سپس به کمک انگشت یا یک وسیله دیگر، شیر کولر را فشار دهید.
- اگر پس از فشار دادن شیر، گاز از آن خارج شد به این معناست که کولر خودرو تنها دچار افت گاز شده و باید آن را شارژ کنید. اما در صورتی که هیچ گازی از شیر خارج نشود، به معنای تخلیه کامل گاز کولر است.
- حال باید شلنگ گیج را به شیر وصل نموده و کمی پیچ شلنگ نزدیک به گیج را باز کنید. به این ترتیب هوای داخل شلنگ خارج می شود. توجه کنید به جز گاز مخصوص، هیچ گونه هوا یا رطوبتی نباید وارد سیستم کولر خودرو شود.
- در این مرحله باید شیر کپسول گاز را باز نموده و اجازه دهید مقداری گاز وارد سیستم شود. پس از آن شیر گیج را ببندید
- حال برای تست فشار گاز کولر، ماشین را روشن کنید. سپس کولر آن را هم روشن نموده و بر روی سرعت بالا بگذارید. اکنون عدد فشار سنج گیج را بخوانید. اگر این عدد بین 35psi تا 40psi بود، عملیات شارژ گاز به اتمام رسیده است.
- اگر عدد گیج فشار کمتر از میزان مجاز بود، مجددا دو مرحله قبل را تکرار کنید. اما در صورتی که عدد بیش از میزان مجاز بود، باید مقداری از گاز درون سیستم را خالی نمایید. این عمل به کاهش فشار بر روی کمپرسور کولر تاثیر می گذارد.