یکی از بدترین اتفاقاتی که برای هر راننده ای ممکن است پیش بیاید این است که خودرو استارت نخورد و یا بعد از استارت خوردن موتور روشن نشود. اگر خودروتان استارت نمی خورد، معمولاً به دلیل از بین رفتن یا از کار افتادن باتری، شل شدن یا خوردگی کابلهای اتصال، معیوب بودن دینام یا مشکل در استارت ایجاد میشود. تشخیص اینکه مشکل از باتری است یا دینام می تواند سخت باشد.
دلایل روشن نشدن خودرو
باک سوخت خالی
خالی بودن باک بنزین یکی از دلایل ساده ای است که خودروی شما استارت میخورد اما روشن نمی شود. برای حل این مشکل می توانید با یک قوطی به نزدیک ترین پمپ بنزین بروید و چند لیتر بنزین تهیه کنید. در هرصورت اجازه ندهید مقدار بنزین موجود در باک انقدر کم شود، وقتی ماشین شما در هوای سرد زمستانی در فضای باز قرار می گیرد، هوای مخزن بنزین در واقع می تواند مرطوب شده و یخ بزند.
فیلتر سوخت مسدود
فیلتر بنزین در خودرو کمک می کند تا خطوط سوخت تمیز بماند و از ورود کثیفی و سایر زباله ها به داخل آن جلوگیری می کند. فیلترهای سوخت به رساندن سوخت خوب و تمیز از باک بنزین به انژکتورهای سوخت کمک می کنند. هنگامی که این فیلتر مسدود می شود می تواند از رسیدن سوخت کافی به موتور جلوگیری کند و باعث ایجاد مشکلات مختلفی از جمله روشن نشدن خودرو شود. فیلترهای سوخت کثیف نتیجه استفاده از سوخت کم کیفیت یا مسافت پیموده شده زیاد است. برای رفع این مشکل، باید فیلتر سوخت را عوض کنید. حتماً هر 12 ماه یا 60000 کیلومتر فیلتر بنزین خودروتان را تعویض کنید.
موتور استارت خراب است
وقتی ماشین روشن نمی شود، ممکن است موتور استارت مشکل داشته باشد. استارتر، موتور کوچکی است که با باتری کار می کند و وظیفه چرخاندن فیزیکی موتور و روشن کردن موتور را بر عهده دارد. یکی از علائم خرابی استارتر، صدای کلیک هنگام چرخاندن کلید است.
یکی از سادهترین راهها برای تشخیص اینکه آیا موتور استارت شما مشکل دارد این است که وقتی استارت میزنید، بررسی کنید که آیا چراغهای خودرو روشن میشوند یا خیر. چرخاندن کلید باتری شما را روشن می کند، بنابراین اگر کلید خود را تا آخر چرخانده اید و چراغ ها روشن می شوند، اما موتور روشن نمی شود، مشکل از موتور استارت خودرو است. تلاش مکرر برای استفاده از موتور استارتی که در معرض فیوز سوخته قرار گرفته است می تواند باعث گرم شدن بیش از حد آن و انتشار دود شود.
باطری خراب یا دشارژ
باتری خراب رایجترین دلیلی است که خودرو روشن نمیشود، به ویژه پس از یک تابستان طولانی و گرم. دمای بالا فشار بیشتری به باتری وارد میکند و باعث فرسودگی باتری می شود.
درست است که بیشتر خودروها با بنزین کار میکنند، اما همه آنها برای کارکردن به نیروی برق نیاز دارند. موتوراستارتی که موتور شما را روشن می کند، برای روشن شدن نیاز به یک سیگنال الکتریکی دارد. اگر مشکلی در باتری شما وجود داشته باشد، موتور خودرو روشن نخواهد شد.
اگر میل لنگ موتور کند است – مانند روشن شدن خودرو در صبحهای سرد – یا موتور هرچند دفعه یکبار روشن می شود، یا وقتی میخواهید استارت بزنید صدایی نمیشنوید و هیچ یک از چراغ ها روشن نمی شوند، مشکوک به خرابی باتری، شل شدن یا خوردگی اتصالات یا برق دزدی است.
در این حالت می توانید از جامپ استارت برای روشن کردن خودرو استفاده کنید اما توصیه نمی شود زیرا میتواند به قطعات الکترونیکی حساس آسیب برساند و اگر اشتباه انجام شود میتواند خطرناک باشد. بهتر است از یک شارژر باتری قابل حمل که مناسب خودروتان است استفاده کنید. اما اگر باتری خودرو فرسوده و از بین رفته است باید به فکر تعویض آن باشید.
خوردگی پایانه های باتری
خوردگی روی باتری مانند عایق جریان عمل کرده و میتواند مانع از روشن شدن خودرو شما شود. پایانه های باتری خود را بررسی کرده و پاک کنید تا مطمئن شوید که اتصالات کاملا تمیز هستند، سپس دوباره سعی کنید موتور را روشن کنید.
برای آموزش رسوب زدایی باتری خودرو می توانید مقاله لینک شده را مطالعه کنید.
همچنین در ویدیو زیر نحوه تمیز کردن سرباتری ماشین را می توانید مشاهده کنید.
اتصالات باتری دچار مشکل شده است
این اتفاق شاید کمتر روی دهد اما باز هم ممکن است. اگر ماشین شما روشن نمی شود، ممکن است اتصالات کابل روی باتری خراب یا شل شده باشد. با یک آچار سعی کنید آن ها را محکم کنید.
خرابی کلید استارت
گاهی اوقات سوئیچ احتراق (محلی که کلید خود را در آن قرار می دهید) ممکن است خراب شود. هنگامی که کلید خود را می چرخانید، سوئیچ استارت سیگنالی برای روشن شدن موتور ارسال می کند. اگر سوئیچ استارت خراب باشد، موتور پیامی را دریافت نمی کند. سوئیچ احتراق که روی ستون فرمان یا داشبورد قرار دارد، انرژی را از باتری گرفته و آن را به تمام لوازم جانبی و قطعات الکتریکی خودرو هدایت میکند، همچنین با چرخاندن کلید استارت برق را به استارتر منتقل میکند.
اگر استارت از کلید احتراق برق دریافت نکند، خودرو روشن نمیشود. وقتی سوئیچ احتراق خراب میشود، ممکن است ماشین شما روشن نشود و لوازم جانبی (چراغ، رادیو و غیره) کار نکنند.
خرابی پمپ سوخت
سوخت در تمامی خودروها در باک ذخیره شده و توسط پمپ به موتور می رسد. در صورتی که پمپ خراب باشد سوختی به موتور نمی رسد و ماشین روشن نخواهد شد. خرابی پمپ ممکن است در اثر سوختگی فیوز یا خرابی رله باشد، در غیر این صورت ممکن است خود پمپ دچار آسیب شده باشد.
خرابی تسمه تایم
تسمه تایم یک نوار لاستیکی است که بادامک و میل لنگ موتور را در زمان مناسب می چرخاند. تسمه تایم تضمین میکند که سوپاپهای موتور در بازه زمانی مناسب باز و بسته میشوند تا سوپاپها و پیستونها هرگز با هم برخورد نکنند. تسمه تایم از مهمترین قطعات موتور است که باید به صورت منظم آن را بررسی کنید. خرابی تسمه تایم می تواند باعث آسیب فاجعه بار موتور شود که نیاز به تعویض موتور دارد. به طور کلی تسمه تایم هر 60000 کیلومتر یا هر 5 سال نیاز به تعویض دارد (هرکدام که زودتر اتفاق بیفتد). برخی خودروها به تازگی با تسمههای زنجیری عرضه میشوند که عمر بیشتری نسبت به نسخه لاستیکی دارند.
از علائم خرابی تسمه تایم این است که ممکن است صدای تیک تیک از موتور شنیده شود، دور موتور دچار مشکل شده باشد یا موتور شما روشن نشود.
خرابی کوئل
کوئل از اجزای سیستم برقی خودرو است و وظیفه تامین برق برای جرقه زدن و احتراق بنزین را دارد. کوئل در واقع یک سیم پیچ تقویت کننده است که ولتاژ تولیدی باتری را قویتر کرده و در زمان لازم به شمعی که آماده احتراق است میرساند.
وقتی بعد از استارت خودرو چراغ ها روشن می شوند اما موتور روشن نمی شود، به این معناست که باتری خودرو کار می کند اما احتراق به درستی صورت نمیگیرد. کوئل ولتاژ باتری را به جرقه الکتریکی تبدیل می کند و درصورتیکه آسیب دیده باشد توان کافی برای انجام این کار را ندارد.
خرابی دینام
اگر بعد از استارت، خودرو روشن می شود اما مجدد خاموش می شود یا چراغ ها روشن می شوند و سپس کم نور می شوند می تواند مشکل از دینام باشد.
از علائم خرابی دینام می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- روشن شدن چراغ دینام: راحت ترین راه برای فهمیدن اینکه دینام خراب شده است روشن شدن چراغ دینام است. برخی از خودروها برای نشان دادن مشکلات دینام از همان چراغ باتری یا چراغ موتور استفاده می کنند اما در خودروهای جدیدتر چراغ هشدار مخصوص دینام به صورت ALT یا GEN نشان داده شده است.
- کم نور یا پرنور بودن چراغ های خودرو: وظیفه دینام تامین انرژی سیستم برق خودرو است. در صورتی که چراغ های خودرو کم نور باشند یا به صورت چشمک زن روشن و خاموش شوند یکی از نشانه های خرابی دینام است.
- استشمام بوی سیم یا لاستیک سوخته: استشمام بوی سیم یا لاستیک سوخته که ناشی از اصطکاک فولی و تسمه و در نتیجه داغ شدن تسمه، یکی از علائم خرابی دینام خودرو است. از آنجا که تسمه دینام بهشکل مداوم تحت کشیدگی قرار دارد و به موتور نزدیک است، با گذشت زمان فرسوده میشود و بوی لاستیک سوخته ناخوشایندی را ایجاد میکند. گاهی ممکن است این بوی سوختگی ناشی از بروز مشکل در سیمهای دینام باشد. اگر بهموقع اقدام نکنید دینام هم خراب خواهد شد.
- شنیدن صداهای عجیب: یکی از دلایل خرابی دینام ناشی از تراز نبودن فولی دینام خودرو با تسمه یا فرسودگی بوشها و یاتاقانها است. در صورتی که صدای جیغ مانندی از موتور خودرو به گوش می رسد و با استفاده از سیستم صوتی یا بخاری صدا بلندتر می شود مشکل از یاتاقان دینام است.
- خرابی تسمه دینام: یکی از علائم خرابی دینام، خوردگی تسمه دینام است. در صورتی که دینام خودرو دچار مشکل شده است، توصیه میکنیم ابتدا تسمه دینام را چک کرده تا در صورت خرابی یا خوردگی اقدام به تعویض آن نمایید.
در مقاله لینک شده به صورت مفصل تر دلایل خرابی دینام توضیح داده شده است.
تمام شدن باتری دکمه استارت
ماشین های استارت دکمه ای از سیستم جرقه زنی بدون کلید استفاده می کنند. هنگامی که فوب داخل خودرو قرار می گیرد و دکمه را فشار می دهید، گیرنده خودرو سیگنال را دریافت می کند و نیرو را برای روشن شدن موتور ارسال می کند. دکمه قبل از اینکه کار کند، سیگنالی از کلید فوب می خواهد که اگر باتری کلید فوب تمام شده باشد، سیگنال دریافت نمی کند. در این صورت نیاز است باتری فوب را تعویض کنید.
قفل شدن فرمان ماشین
با قفل شدن فرمان ماشین، نمی توانید خودروی خود را روشن کنید، یا سوئیچ استارت نمی چرخد یا اگر ماشین شما دکمه استارت-استاپ دارد، چراغ هشدار قفل روشن خواهد شد. اغلب اوقات، قفل بودن فرمان به این معنی نیست که وسیله نقلیه شما مشکلی دارد، بلکه به این معناست که شما یکی از ویژگی های ایمنی آن را درگیر کرده اید. اگر قفل فرمان شما گیر کرده است، باید یکبار فرمان را به سمت چپ یا راست چرخانده و سپس به آرامی در هر جهتی که اجازه حرکت می دهد بچرخانید و همزمان سوییچ را در خودرو بچرخانید و مشاهده میکنید که خودروی شما روشن خواهد شد.
شمع ها
اگر ماشین شما روشن نمی شود، ممکن است شمع های آن قدیمی یا کثیف باشند. شمعهایی که معیوب شدهاند میتوانند منجر به کاهش مسافت پیموده شده بنزین، عدم شتابگیری، مشکلات موتور مانند احتراق ناقص و حتی مشکل در استارت زدن خودرو شوند.
خرابی درپوش دلکو
ولتاژ از سیمپیچ یا کویل احتراق، از طریق وایر شمع به درپوش دلکو فرستاده میشود. سپس این ولتاژ از ترمینال مرکزی درپوش به روتوری که در دلکو قرار گرفته است منتقل میشود. با چرخش دلکو، روتور هم میچرخد و ولتاژ را به پایانههای بیرونی درپوش توزیع میکند، این ولتاژ در نهایت از طریق وایر هر شمع به همان شمع میرسد. خرابی درپوش دلکو می تواند باعث روشن شدن چراغ چک موتور، ایجاد صداهای عجیب و غریب، روشن نشدن موتور و البته جلوگیری از روشن شدن ماشین شما شود.
اگر خودرویتان روشن نمیشود با توجه به دلایل و علائم گفته شده باید متوجه شوید مشکل از کدام قسمت خودرو است. در صورتی که باز هم نتوانید منبع مشکل را پیدا کنید لازم است از یک متخصص برای رفع مشکل کمک بگیرید تا سیستم الکتریکی که شامل سیستم استارت و شارژ است را به صورت کامل بررسی نماید.
بررسی باتری شامل بررسی سطح الکترولیت، پایانه های مثبت و منفی از نظر خوردگی و سولفاته شدن و بررسی کابل ها از نظر محکم بودن اتصالات می شود. همچنین لازم است میزان ولتاژ باتری توسط مولتی متر اندازه گیری شود.
همچنین لازم است ولتاژ و جریان خروجی از دینام تست شود و درصورتی که نشانه هایی از خرابی دیود (قطعاتی که جریان الکتریکی را از AC جریان متناوب به DC جریان مستقیم تبدیل می کنند) وجود دارد آن را تعویض کند.
درصورتی که مشکل از باتری و دینام نباشد لازم است باقی قطعات سیستم برق و شارژ خودرو بررسی شود.